9- Arapçada Fiil ve Fiil Çeşitleri / Arapça Gramer Dersleri

ARAPÇADA FİİL ve FİİL ÇEŞİTLERİ

Arapça eğitimimizin bu dersinde; Arapçada fiil konusunu işleyeceğiz. Dersimize fiilin tanımıyla başlıyoruz: 

Zamana bağlı olarak bir iş, bir oluş ve bir hareket bildiren kelimelere fiil denir. “Gitti, gidiyor, gidecek” gibi kelimeler fiil grubuna giren kelimelerdir. Fiilleri isimlerden ayıran en büyük özellik, fiillerde zamanın söz konusu olmasıdır. Fiiller, “Ne zaman?” sorusuna cevap verirler… Arapçada temelde üç çeşit fiil vardır. Bunlar: Mazi, muzari ve emirdir.

Mazi fiil: Geçmiş zamanda, yani söylendiği andan önce meydana gelen fiillere denir. “Gitti, oturdu, yazdı, gitmişti, okumuştu” gibi fiiller, mazi fiil grubuna giren fiillerdir. Arapçada mazi fiilleri mazi kalıpları ile tanırız. Arapçada fiillerin harf sayısı önemlidir. Fiillerin harf sayısı, anlamlarını da etkiler. Harf sayısına göre fiiller 4 çeşittir. Şimdi bunları öğrenelim:

Harf sayısına göre fiiller 4 çeşittir.

Birincisi: Sülâsi fiillerdir. Bu fiiller 3 harften oluşurlar:

كَتَبَ   yazdı; جَلَسَ  oturdu; ذَهَبَ  gitti; نَصَرَ  yardım etti… gibi fiiller sülasidir.

İkinci fiil çeşidi “Rubâi fiillerdir.” Rubâi fiiller 4 harften oluşurlar: كَاتَبَ yazıştı; رَتَّبَ  düzenledi; أَنْزَلَ  indirdi; بَشَّرَ  müjdeledi… gibi fiiller rubâidir.

Üçüncü fiil çeşidi “Humâsi fiillerdir.” Humasi fiiller 5 harften oluşurlar:

 اِحْمَرَّ   kırmızı oldu; اِنْقَطَعَ  kesildi; اِجْتَمَعَ  toplandı; اِنْكَسَرَ   kırıldı… gibi fiiller humasi fiillerdir.

Dördüncü fiil çeşidi de “Südasi fiillerdir.” Südasi fiiller 6 harften oluşurlar: اِسَتَخْدَمَ   kullandı; اِسْتَغْفَرَ  bağışlanmak istedi; اِسْتَيْقََظَ  uyandı; اِسْتَقْبَلَ   yöneldi… gibi fiiller südasi fiillerdir.

Fiiller şahıslarına göre de üç şekilde gelir:

1- Gaib, gaibe: Gaib, müzekker yani eril; gaibe ise müennes yani dişildir. Gaib ve gaibe fiiller, 3. şahıs için “o, o ikisi” ve “onlar”a işaret eder…

2- Muhatab, muhataba: Muhatab, müzekker yani eril; muhataba ise müennes yani dişildir. Muhatab ve muhataba fiiller, 2. şahıs için “sen, siz ikiniz” ve “sizler”e işaret eder…

3- Mütekellim: Mütekellim fiil, 1. Şahıs olan “ben” ve “biz”e işaret eder. Gaibin, gaibenin, muhatabın, muhatabanın ve mütekellimin manalarını bir sonraki dersimizde örnekler üzerinde tam manasıyla kavrayacaksınız. Şu 3 noktayı da belirtmek istiyoruz:

1- Mazi fiiller, isimler gibi cinsiyet bakımından müzekker yani eril ve müennes yani dişil olmak üzere iki çeşittir…

2- Mazi fiiller cinsiyet bakımından müzekker ve müennes olarak ikiye ayrıldığı gibi, sayı bakımından da müfred yani tekil, müsenna yani ikil ve cem’i yani çoğul olarak üçe ayrılır…

3- Fiiller 3. şahıstan 1. şahsa doğru çekilir.

Bu bilgileri önemine binaen bir daha tekrar etmek istiyoruz: Fiiller şahıslarına göre üç şekilde gelir: 1- Gaib, gaibe 2- Muhatab, muhataba, ve 3- Mütekellim. Birazdan bu kavramları örnek üzerinde inceleyeceğiz… Ayrıca, Mazi fiiller cinsiyet bakımından müzekker ve müennes olmak üzere iki çeşittir. Sayı bakımından da müfred, müsenna ve cem’i olarak üçe ayrılır. Ve fiiller 3. şahıstan 1. şahsa doğru çekilir.

Bu dersimizde:

1- Fiilin manasını,

2- Fiilin temelde 3 çeşit olduğunu,

3- Mazi fiilin ne demek olduğunu,

4- Harf sayısına göre fiillerin 4 çeşit olduğunu, bunlarında “sülasi, rubai, humasi ve südasi” fiiller olduğunu,

5- Fiillerin şahıslara göre 3 ayrıldığını,

6- Fiillerin cinsiyet bakımından müzekker ve müennes olarak ikiye ayrıldığını 

7- Fiillerin sayı bakımından da müfred, müsenna ve cem’i olarak 3’e ayrıldığını öğrendik.

 Bu ve bunun gibi birçok gramer dersini kolaylıkla öğrenmek için TIKLAYINIZ!!!